Geld waard

Het is al van oudsher een traditie die ook nu nog actueel is: postzegels en kaarten sparen voor het zendingswerk van Kerk in Actie en de GZB (Gereformeerde Zendingsbond). In 2023 bracht dit het prachtige bedrag van € 32.885,12 op. Vrijwilligers sorteren de postzegels en ansichtkaarten en verhandelen ze via verkoopadressen en (inter)nationale beurzen. Ansicht- en geboortekaartjes gaan naar verzamelaars op beurzen of worden te koop aangeboden op websites als Marktplaats. 

Wat wel en niet inleveren?

Welke kaarten kun je inleveren, en welke juist niet? We zetten ze op een rij.

Lever deze kaarten wel bij ons in:

• ansichtkaarten (enkel kaarten, die niet in een envelop verstuurd worden)
• geboortekaartjes
• zelfgemaakte kaarten
• bijzondere kaarten: Anton Pieck, Voor het kind, Stichting Kinderpostzegels

Deze kaarten kunnen we niet gebruiken:

• dubbele kaarten
• afgeknipte kaarten
• kaarten die helemaal onder het plakband zitten
• kaarten met gaten
• kaarten waar de postzegel vanaf geknipt is. 

Oude mobieltjes, cartridges en buitenlands geld

Er zijn nog meer oude spullen die geld opleveren voor het zendingswerk. Ook oude mobieltjes en inktcartridges kun je inleveren voor het goede doel. Via het inzamelprogramma van het bedrijf Eeko ontvangt Kerk in Actie voor veel ingeleverde telefoons of cartridges een vergoeding. In 2023 bracht dit € 4.537,20 op. Daarnaast kun je ook buitenlands geld en oud Nederlands munt- en briefgeld sparen. Kerk in Actie verkoopt het aan banken, handelaars en verzamelaars. In 2023 bracht dit € 410,- op.

Waar kun je inleveren?

In de meeste gevallen lopen deze acties via plaatselijke kerken in het land. Je kunt postzegels, kaarten, oude mobieltjes en cartridges inleveren bij lokale kerken die meedoen aan deze actie (zie de lijst met inleverpunten) én bij de receptie van het landelijk dienstencentrum van de Protestantse Kerk in Utrecht.  

Met de opbrengst kunnen Kerk in Actie en de GZB veel mensen in nood ondersteunen. Hartelijk dank voor jouw bijdrage! 

Klik hier voor een stappenplan om deze actie te organiseren

Geef hier voor Giro555

Nu de situatie in het Midden-Oosten steeds verder escaleert, hebben de samenwerkende hulporganisaties - waaronder Kerk in Actie - samen een noodhulpactie gestart voor alle slachtoffers in de regio. Met de landelijke actiedag hoopt Giro555 zoveel mogelijk geld op te halen om zoveel mogelijk slachtoffers in de regio te kunnen helpen. 

Lees hier meer over de actie

Hoe helpt Kerk in Actie?

Kerk in Actie biedt al sinds in oktober 2023 de oorlog tussen Hamas en Israël uitbrak hulp aan slachtoffers van het geweld. In Libanon, Israël, Gaza en op de Westelijke Jordaanoever wordt via het kerkelijke netwerk volop noodhulp, psychosociale hulp en andere ondersteuning geboden. Een deel van de opbrengst van de landelijke Giro555 actie gaat naar de projecten van Kerk in Actie. 

Hieronder lees je meer over de hulp die Kerk in Actie biedt in de verschillende gebieden:

Geschenkboekje rouw 

Het geschenkboekje 'Voor wie los moet laten' is bedoeld voor nabestaanden of mensen voor wie een afscheid nabij is. Het boekje bevat gebeden, citaten, overdenkingen en korte verhalen van onder andere Margriet van der Kooi, Marleen van der Louw en Werner Pieterse. Zij geven woorden aan gemis en rouw, maar ook aan hoop, troost en vertrouwen. Mooi om bijvoorbeeld te geven tijdens pastorale bezoeken of tijdens de laatste zondag van het kerkelijk jaar. 

Boekje 'Voor wie los moet laten' | Doos met 26 stuks | 75 euro

Cadeauboekje doop 

In het boekje ‘Een nieuw begin’ geven dominees allerlei suggesties voor geloofsopvoeding. Een leuk boekje om cadeau te geven bij de (kinder) doop. Tips voor aan tafel, bij het opstaan en slapengaan, en ideeën om de verschillende momenten in het (kerkelijk) jaar aan te grijpen om met extra aandacht vorm te geven aan je levensovertuiging. Er is ook aandacht voor de betekenis van de doop en mogelijke alternatieve rituelen.  

Boekje 'Een nieuw begin' | Doos met 26 stuks | 75 euro

Christelijke kerstgeschenken Kerst 

Tijdens de adventsperiode of kerstnachtdienst iets geven aan de aanwezigen? Er zijn diverse christelijke kerstboekjes beschikbaar. Bijvoorbeeld het boekje ‘De prinses zonder kroon’. In dit boekje wordt op een laagdrempelige wijze uitgelegd waarom mensen wereldwijd Kerst vieren.

Op zoek naar een ander christelijk kerstcadeau? Dan is de raamsticker ‘Joy to the world’ (zie hieronder) misschien geschikt. Een hoopvolle tekst die mensen op het raam kunnen plakken. 

Bestel de kerstgeschenken hier

Daarnaast zijn er bij het Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap diverse kerstboekjes voor kinderen te koop. 

Tijdens de actieperiode 

Als gemeenten tijdens de Giro555-actieperiode collecteren en de opbrengst in deze periode afdragen aan Giro555, wordt de opbrengst via een vaststaande verdeelsleutel door de leden van Giro555 besteed. Kerk in Actie mag van de opbrengst tijdens deze periode 5,35 procent besteden aan eigen projecten in het Midden-Oosten.  

Ook als er in de Giro555-actieperiode aan Kerk in Actie wordt gedoneerd, wordt deze bijdrage verdeeld onder de leden van Giro555. Behalve als er bij de donatie duidelijk wordt aangegeven dat het geld bestemd is voor een ander doel dan Giro555. 

Na de actieperiode 

Kerk in Actie steunt al jaren projecten in het Midden-Oosten. Als de gemeente na de actieperiode van Giro555 hiervoor geld inzamelt en/of afdraagt aan Kerk in Actie, gaat de opbrengst volledig naar de projecten van Kerk in Actie en wordt het besteed aan zending, werelddiaconaat en noodhulp via partners van Kerk in Actie. 

Hoe besteedt Kerk in Actie de opbrengst van Giro555? 

De opbrengst van de Giro555-actie wordt door Kerk in Actie besteed aan projecten in Israël, Libanon en Palestina. Kerk in Actie biedt bijvoorbeeld psychosociale hulp aan mensen in Israël. Via ACT Alliance, het wereldwijde netwerk van kerken, wordt er eten, drinken en onderdak geboden in Libanon, op de Westelijke Jordaanoever en in Gaza. Deze hulp is voor iedereen, ongeacht afkomst.  

Betrokken bij Libanon voor langere tijd 

Gemeenten kunnen er ook voor kiezen om voor nog langere tijd bij Libanon betrokken te zijn. Libanon is een van de actielanden van Kerk in Actie. Dan kiest een gemeente Libanon als actieland voor de komende jaren. 

Kerk in Actie steunt iedereen 

Kerk in Actie gelooft in delen met ieder mens, ongeacht geloof, kleur en afkomst. Omdat ieder mens geschapen is door God. De organisaties waarmee Kerk in Actie samenwerkt, werken vanuit een christelijke visie. Zij zijn allemaal geïnspireerd door het verhaal van Jezus die als geen ander gelooft in delen. 

Opening vergadering Bijbel

In de ideeënbank zijn diverse Bijbelstudies en vergaderopeningen te vinden. Iedere week wordt dit aanbod aangevuld met een nieuwe opening.Bekijk de openingen voor een vergadering

Gebeden en gedichten 

Om een vergadering te openen met een gebed of een gedicht zijn de volgende boeken geschikt.

Aan tafel met JezusScriba ds. René de Reuver nam het initiatief voor een bezinningsboek voor de Veertigdagentijd. ‘Aan tafel met Jezus’ is geschikt voor persoonlijke lezing en voor bespreking in een groep of een viering. Tijdens zijn leven op aarde had Jezus vele ontmoetingen. Juist in deze ontmoetingen leren we wie Jezus is en wat zijn boodschap is. ‘Aan tafel met Jezus’ beschrijft zeven van deze ontmoetingen, beschreven door zeven theologen die zich ieder hebben ingeleefd in een van deze personen. Prijs €11,-'Aan tafel' bestellen

U die voor mij uitgaat, gebeden voor onderwegDit Petrus-gebedenboek wil woorden aanreiken om biddend onze weg door het leven te gaan, bij blijdschap en verdriet, thuis en in de gemeente, samen en alleen. De gebeden in dit boek zijn geschikt voor persoonlijk gebruik, maar ook bruikbaar voor lezing in kerkdiensten of vergaderingen. Ze werden geschreven door verschillende predikanten uit de Protestantse Kerk in Nederland, bij het jaarthema 2021-2022, ‘Van U is de toekomst’.  Prijs €11,-'U die voor mij uitgaat' bestellen

Opening vergadering Bezinning

Daarnaast zijn er in de ideeënbank ook een aantal werkvormen te vinden die uitnodigen tot een langere bezinning op een bepaald thema. Bijvoorbeeld de visienota van de Protestantse Kerk met als titel 'Van U is de toekomst'.

Met een zwaar gemoed neemt de familie Van Saane afscheid van Beiroet. “We vertrekken met een gebed dat de vrede en gerechtigheid van de Heer over allen hier mag neerdalen en dat zijn koninkrijk mag komen”, zegt Van Saane.  Jurjen de Groot, directeur van Kerk in Actie, dankt Wilbert en Rima voor hun grote betrokkenheid bij het persoonlijk welzijn van hun studenten en bij lokale kerkgemeenschappen in Libanon. “Als Kerk in Actie willen we dicht bij onze partners staan en hen steunen, vooral in moeilijke situaties als deze. Wilbert en Rima hebben dat op een betekenisvolle manier vormgegeven. In deze spannende dagen hebben zij gewacht tot hun studenten zelf in veiligheid waren, voor ze over een eigen terugkeer naar Nederland wilden nadenken. In goed overleg met hen besloot Kerk in Actie dat hun terugkeer naar Nederland nu noodzakelijk is, omdat de situatie in Beiroet onhoudbaar werd.”  

Tijdelijke terugkeer 

Het welzijn van uitgezonden medewerkers staat bij Kerk in Actie voorop. De veiligheid van alle medewerkers, waar ook ter wereld, wordt altijd gemonitord. In de afgelopen maanden werd de veiligheidssituatie voor Wilbert van Saane en zijn gezin in Beiroet daarom nauwlettend in de gaten gehouden. Omdat de spanningen tussen Israël en Libanon de laatste dagen verder opliepen, er raketaanvallen over en weer zijn en Israël een grondoorlog is gestart in Zuid-Libanon, is nu in onderling overleg besloten tot de tijdelijke terugkeer van de familie Van Saane naar Nederland. Zij konden gisteren mee met een repatriëringsvlucht van de Nederlandse overheid naar Eindhoven.  

Wilbert van Saane is door Kerk in Actie, in samenwerking met GZB, uitgezonden naar Libanon. Hij werkt er als theologiedocent en studentenpastor aan Haigazian University in Beiroet. Zijn vrouw Rima is theologiedocent aan de Near East School of Theology en daarnaast predikant binnen de National Evangelical Synod of Syria and Lebanon. 

Tweeënhalve dag per week is inloophuis De Sjoel, de voormalige synagoge in het centrum van Brielle, open. Het is de werkplek van Tonn den Otter die drie dagen in de week in dienst is van de diaconie van de Protestantse Gemeente Brielle. Een ideale plek, vindt Den Otter, en laagdrempelig voor iedereen. “Mensen hebben hier niet het idee dat ze een kerk binnengaan.” 

In het inloophuis 

Als de vlag uithangt, is De Sjoel open en zijn mensen welkom om naar binnen te lopen. Op maandag en vrijdag is het een plek voor ontmoeting en gesprek. Op maandag is er ook de aanschuiflunch, een gezonde maaltijd met een kleine overdenking. En op vrijdag is er Repair Café, voor kleine reparaties aan huishoudelijke apparaten. Maar het werk van Den Otter is breder dan het inloophuis. Zo is hij onder meer in contact met andere diaconieën om gezamenlijk een schuldhulpmaatjesproject op te zetten, en om via HipHelpt praktische hulp te bieden, samen met vrijwilligers. 

Kerk naar buiten 

Door Tonns werk ontstaan er verbindingen tussen de kerk en mensen van buiten, ziet Meyboom. “Precies de reden waarom we gekozen hebben voor een diaconaal werker. Dat hebben we in samenspraak met de mobiliteitspool van de dienstenorganisatie gedaan.” 

De protestantse gemeente fuseerde een aantal jaren geleden met de hervormde gemeente Vierpolders, een gemeente met veel herenboeren en een rijke diaconie. De diaconie kwam daardoor riant in haar financiën, vertelt Meyboom. “Destijds was Egbert Rietveld onze predikant. Hij was een dominee die de maatschappij als vertrekpunt nam en naar de kerk toe dacht. Door hem is onze kerkgemeenschap een kerk naar buiten geworden. Onze huidige predikant Eibert Kok zet die lijn volledig voort. We besloten om niet op het geld te blijven zitten maar het aan te wenden om kerk in de samenleving te zijn.” 

Diaconale plannen 

Het aanstellen van Den Otter past daar helemaal in. Dat de mobiliteitspool daarin een rol kon spelen, was voor de diaconie een grote plus. “Het werkgeverschap is nu geen hoofd- maar bijzaak. We zijn als diaconie geen administratiebureau, we kunnen ons nu focussen op de zaken waar het om gaat.” Zo is de protestantse gemeente bezig een hospice te stichten in de nieuwe gemeente Voorne aan Zee, de nieuw samengestelde gemeente van Hellevoetsluis, Brielle, Rockanje en Oostvoorne. De kerken in deze plaatsen gaan ook nauwer samenwerken. Nu is er alleen kanselruil, maar er zijn diaconale plannen. 

Deze plannen spraken Den Otter, die hiervoor pionier op Goeree-Overflakkee was voor kerkplanting onder vluchtelingen, aan. “Dit is een uitdagende werkomgeving. Ook vanwege de contacten met mensen van buiten de kerk. Doordat we ons laagdrempelig presenteren in de stad, zijn het niet alleen gemeenteleden die vrijwilliger zijn geworden. Bij de Voedselbank en de wereldwinkel bijvoorbeeld steken ook anderen hun handen uit de mouwen.” 

Mobiliteitspool ontzorgt  

De barricaden op en je laten zien in de samenleving, op een eigentijdse manier. Dat is volgens Meyboom de taak van de kerk. “Als diaconie ben je er niet voor administratie.  

Heb je de financiële middelen voor een diaconaal werker, stap dan naar de mobiliteitspool met de vraag of deze behulpzaam kan zijn. We zijn heel prettig geholpen bij het opstellen van de vacature. We zijn blij dat we dat gedaan hebben.” 

Ook voor Den Otter was dit een prettig traject, onder meer omdat hij via de mobiliteitspool contact met andere kerkelijk werkers heeft, en elk jaar een dag met andere interimmers. “Zo blijf ik ook op de hoogte van ontwikkelingen in het werkveld.” 

>> Vaak zien gemeenten op tegen de formele rol als werkgever, terwijl er wel wensen en mogelijkheden zijn om met hun diaconaal geld (diaconaal) werkers te financieren. De mobiliteitspool helpt.  

De Protestantse Kerk in Nederland wenst alle Joodse Nederlanders en de Joodse gemeenschap in Nederland een vreugdevol en hoopvol nieuwjaar.  

Juist in deze oktobermaand denken we terug aan de terreur van 7 oktober 2023 en alles wat daarop gevolgd is. Het bloed schreeuwde uit de aarde (Gen. 4:10). We beseffen hoe diep insnijdend dit alles voor de Joodse gemeenschap is geweest en nog is, in Israël, in Nederland en wereldwijd. We denken aan de toename van het aantal antisemitische incidenten in het afgelopen jaar, de scheldpartijen, het feit dat Joodse studenten zich op sommige scholen en universiteiten vogelvrij voelen, het gevoel van onveiligheid in eigen land. De wereld is sinds die tijd veranderd.    

Nu we een jaar verder zijn doet het ons pijn als we vanuit onze ontmoetingen merken hoe diep de wonden zijn die geslagen zijn. Het doet een appel op ons om onze verbondenheid en solidariteit te tonen. Dankbaar zijn we voor de veerkracht die er gelukkig ook is. 

Het afgelopen jaar was een jaar van bittere tranen en woede. Een jaar waarin nog steeds mensen gegijzeld worden tot op de dag van vandaag. Een jaar van verbijstering en verwarring. Een jaar waarin de roepstem van de Eeuwige nauwelijks nog hoorbaar was in alle menselijke geweld en terreur: ‘Mens, waar ben je, waar sta je? Wat heb je je medemens gedaan?’ (Gen. 3:9 en 4:10). We hunkeren naar een bestendige vrede, waarin aan ieder recht wordt gedaan. 

Dat het goede en het zoete sterker mogen zijn dan het kwade en het bittere van deze tijden! 

Het Classicale College voor de Behandeling van Beheerszaken (CCBB) zal bij de beoordeling van begroting en jaarrekening letten op een aantal specifieke aandachtspunten: 

Begroting 2025  

• Meerjarenraming De uiterste inleverdatum voor de begroting over het nieuwe boekjaar 2025 is 15 december 2024. De nieuwe begroting kan het beste worden opgesteld in de meerjarenraming. Daarin kun je verschillende scenario's maken, waarvan de definitieve versie gekopieerd kan worden naar de begroting 2025. Dat geeft de colleges een goed beeld van de toekomst en het voorkomt dubbelingen bij de invoer. 
• Kostenstijgingen De energiemarkt is nog steeds volop in beweging. Als in 2025 een lopend contract afloopt, wees dan vooral niet te zuinig met de raming van de energiekosten. Ook als je zonnepanelen gebruikt, vereist de terugleververgoeding extra aandacht. Maar dat zijn niet de enige kostenstijgingen. Het is daarom aan te raden een meerjarenraming over 2024 op te stellen, omdat daarin gewerkt wordt met recente indexcijfers die een indicatie geven van de toekomstige cijfers bij ongewijzigd beleid. De nieuwe quotum- en solidariteitsheffing is te berekenen vanuit de jaarrekening 2023. Onder ‘Home’ in FRIS kun je bij de jaarrekening het quotumrapport met de grondslagen inzien.   
• ANBI en KvK-nummer Vrijwel alle gemeenten en diaconieën hebben iets op de ANBI-pagina van hun website staan. Volgens de ANBI-regels is het noodzakelijk dat deze informatie actueel is, dat er een up-to-date beleidsplan op te vinden is en ook het KvK-nummer wordt vermeld. Ook dient de link die onder Ai2 in FRIS getoond wordt en die in LRP is opgegeven rechtstreeks naar de ANBI-pagina van je gemeente te leiden. Het is goed om je website te checken of alles goed is ingevuld. Zie voor een verdere toelichting en eventuele automatische koppeling de handleiding.   

 Jaarrekening 2024 

• Juiste waardering voor vaste activa en beleggingen De waardering is, behalve die van kerkgebouwen, gebaseerd op de WOZ-waarde. Voor landbouwgronden geldt 60% van de fiscale waarde. Daarbij moeten herwaarderingen en koersverschillen, die door FRIS als incidentele baten worden verantwoord, nog worden toegevoegd aan de daarvoor beschikbare bestemmingsreserves op de balans. In dat geval zijn ze niet meer als bijzondere baten zichtbaar, maar worden ze rechtstreeks toegevoegd aan het eigen vermogen. Let op de splitsing van onroerende zaken en de daarmee verband houdende herwaarderingsreserves in kerkelijke (21.95) en niet-kerkelijke activa (21.94). Mogelijk moeten zowel in de eigen administratie als in FRIS overboekingen gedaan worden. 
• Verantwoording van voorzieningen De voorzieningen op de jaarrekening moeten toereikend zijn en gebaseerd op een meerjarenonderhoudsplan. Een dergelijke voorziening valt niet onder de bestemmingsreserves in rubriek 21, maar onder de voorzieningen in rubriek 22. Mochten die in de administratie nog verkeerd staan dan moeten ze worden omgezet. Zie daarvoor de handleiding.
• Voeg een bestuursverslag toe Bij de jaarrekening moet een bestuursverslag worden gevoegd met een toelichting op de financiële cijfers, en op bijzondere ontwikkelingen in het afgelopen jaar en mogelijke ontwikkelingen in 2025. 
• Beleggingsstatuten Elke gemeente, diaconie of protestantse stichting die belegt moet een beleggingsstatuut hebben. Het beleggingsstatuut wordt naar het Classicale College voor de Behandeling van Beheerszaken (CCBB) gestuurd, dat beoordeelt of het voldoet aan de Richtlijn Beleggingen van de Protestantse Kerk in Nederland. Deze richtlijn, met een toelichting en een aantal voorbeeld beleggingsstatuten, is te vinden op de themapagina Beleggen. Het beleggingsstatuut is definitief na een akkoord van het CCBB, dat schriftelijk is meegedeeld aan de (algemene) kerkenraad. 
• Saldering van baten en lastenSommige gemeenten passen nog de saldomethode toe, bijvoorbeeld bij buffetten en catering (horeca-aangelegenheden, begraafplaatsen, bankkosten en rente), terwijl saldering al vanaf de richtlijn 2019 niet is toegestaan. Salderen geeft een onvolledig en daarmee onjuist beeld van de opbrengsten en lasten en daardoor ook vaak van het rendement.  
• Extra financieel overzicht gemeenten met eigen begraafplaats Gemeenten met eigen begraafplaats moeten de cijfers hiervan verwerken in FRIS. Voor de beoordeling daarvan is het noodzakelijk dat deze gemeenten een financieel overzicht van de begraafplaats als bijlage aan de jaarrekening toevoegen. Een voorbeeld-sjabloon van een dergelijk verslag en het controleprogramma zijn te downloaden van de website of vanuit de bijlagen in FRIS. Het sjabloon in FRIS geeft na invulling meteen aan welke bedragen waar moeten worden opgenomen. De handleiding en de vraagtekens op de diverse schermen in FRIS geven informatie en voorbeelden.  

Richtlijn begroting en jaarverslaggeving

Het GCBB heeft de richtlijn Begroting en Jaarverslaggeving op enkele belangrijke onderdelen aangepast:   

• Een onderhoudsvoorziening moet gebaseerd zijn op een meerjarig onderhoudsplan.  
• Aanpassing van de verwerking van ongerealiseerde herwaarderingen en ongerealiseerde koersresultaten, waardoor deze niet meer als incidentele baten worden verantwoord maar  worden verwerkt in het eigen vermogen.
• Gerealiseerde herwaarderingen en koersresultaten worden rechtstreeks verwerkt in het eigen vermogen.  
• De mogelijkheid om wijkreserves apart te tonen in de jaarrekening. 

Lees ook:

Tot 1 juli 2024 was het mogelijk om voor een leegstaande woning of pastorie een tijdelijk huurcontract af te sluiten. Maar vanaf deze datum mogen alleen nog maar vaste huurcontracten worden afgesloten, op een paar uitzonderingen na.  

Onbepaalde tijd 

Alle nieuwe huurcontracten die verhuurders vanaf 1 juli aangaan, zijn voor onbepaalde tijd, stelt de nieuwe huurwet. De lopende tijdelijke huurcontracten voor een bepaalde duur wijzigen niet; ze eindigen als de verhuurder de huur na de afgesproken periode opzegt. Wordt het contract verlengd? Dan is dit voor onbepaalde tijd.  

Deze regel gaat ook op als een predikant vanwege een nieuwe gemeente of emeritaat al ‘los’ is van de gemeente maar wel in de pastorie blijft wonen. De regeling in de kerkorde voor de pastorie/dienstwoning geldt alleen als er sprake is van een dienstverband met de bewoner. 

Uitzonderingen  

De nieuwe wet kent een aantal uitzonderingen voor specifieke doelgroepen. Denk aan woningzoekenden, studenten uit andere plaatsen, mensen die tijdelijk hun huis laten renoveren/verbouwen, mensen die uit de maatschappelijke opvang komen of in nood zijn, mensen die gaan scheiden en tijdelijk een woning zoeken om dicht bij hun kinderen te kunnen blijven, en statushouders die direct uit een COA-opvanglocatie komen en wachten op definitieve huisvesting. Vanwege de diaconale insteek zou een tijdelijke verhuur van de leegstaande ruimte aan deze mensen goed passen bij het doel van kerk-zijn. 

Advies en meer informatie 

Het is goed om na te denken over een leegstaande pastorie/woning. Deze kan voor onbepaalde tijd verhuurd worden, maar deze is dan mogelijk niet beschikbaar als een nieuwe predikant wordt beroepen. Een oplossing kan zijn om de woning te verhuren aan statushouders. Meer informatie over deze mogelijkheid en andere tips over verhuur van onroerend goed is te vinden in de gezamenlijke kennisbank van de dienstenorganisatie en VKB Kerkrentmeesters. Kijk onder de A-Z bij ‘pastorie’ of ‘verhuur overig onroerend goed’.